MENGÜ ERTEL ( 1931 – 2000 )

Türk afiş ve grafik sanatçısı Mengü Ertel 1931’de İstanbul’da doğdu.

Güzel Sanatlar Akademisi Dekorasyon Bölümü’ nü bitirdikten sonra belli bir süre, sinema ve tiyatro dekorlarıyla ilgili çalışmalar yaptı. B arada bir reklam ajansı kuran Mengü Ertel, ilk kişisel sergisini, Türk Alman Kültür Merkezi’nde, çoğunluğu basılmamış çalışmalarından oluşan tiyatro afişleriyle açtı (1969). Türkiye Dışişleri Bakanlığı Kültür Dairesi’nin yardımıyla, Doğu Berlin, Varşova, Brüksel, Berlin, Köln (1972), Münih (1973), Amsterdam, Hoogaven (Hollanda), Brno’da (Çekoslovakya) (1974) sergiler açtı.

Bu kişisel sergilerden başka, Varşova Afiş Bienaline (1966, 1968, 1976, 1978, 1980), Brno Grafik Bienaline (1970, 1972, 1974, 1976, 1978, 1980), Gelheim Am Rhe - in’ da (Almanya) açılan Bergama Sergisi’ne (1972), Frechen (Almanya) 3. Grafik Bienaline (1974), Cannes 2. Uluslararası Sinema Afişleri Sergisi’ ne (1974), Paris Film Afişleri Sergisi’ne (1975), Doğu Berlin’deki Intergraphik’e (1976), Melbourne (Avustralya) Uluslararası Afiş Sergisi’ne (1977), Doğu Berlin’deki Uluslararası Brecht Afişleri Sergisi’ne (1978), Lahti (Finlandiya) Afiş Bienaline (1979) katıldı. Bu sergiler nedeniyle çeşitli kataloglarda yapıtları yayımlandı, afiş ve grafik sanatıyla ilgili yapıtlarda adından söz edildi.

Sanat Anlayışı

En çok sergi açmış Türk grafik sanatçısı olan Mengü Ertel’ in Türkiye’de afiş sanatının yayılmasında ve saygınlık kazanmasında büyük katkısı olmuştur. Anlatımcılığın ağır bastığı afişlerinde, önem verdiği duyguyu aktarabilmek için çeşitli dokulardan yararlanmıştır. Bu arada bazı çalışmalarında (özellikle basılmamış çalışmalarında), dokunun bildiriden de öne çıktığı görülür. Mengü Ertel’ in sergilediği çalışmaların büyük çoğunluğu basılmamıştır.

Baskı olanaklarının zorlaması, az afiş yaptırılması ve içindeki afiş tutkusu nedeniyle bu yola yönelen sanatçı, Jeanne d’ Arc’ ın Çilesi adlı afişi Cannes 2. Uluslararası Sinema Afişleri Sergisi’ nde, özel ödüle aday gösterilmesine karşın, basılmamış olması nedeniyle ödül alamayınca (1974), bir yıl sonra aynı afişi özel olarak bastırarak, Uluslararası Paris Film Afişleri Sergisi’ ne göndermiş, bu kez büyük ödülü, İngiliz Oscar Zarate’ yle paylaşmıştır (1975).

1980 Moskova Olimpiyatları Uluslararası Afiş Yarışması’ ndaysa, 5.000 afiş arasından, on adet üçüncülük ödülünden birini kazanma başarısını göstermiştir. Mengü Ertel çeşitli grafik çalışmalarının yanı sıra mimar Vedat Dalokay’ ın projesini hazırladığı İslâmâbâd Camisi’ nin çini panolarının dizaynını yapmış, 1983’ te İstanbul Grafik Sergisi Amblem Yarışması’ nda, 1984’ te de İstanbul Grafik 83 Sergisi İHAP Hulusi Afiş Yarışması’ nda ödül almıştır.